Rusçada Sıfatların "En" Üstünlük Derecesi

usçada sıfatların karşılaştırmalı ve üstünlük dereceleri, varlıkları veya durumları birbirine göre kıyaslarken kullanılır. Türkçedeki "daha...", "en..." gibi anlamları karşılar. Bu sistem üç temel yapıya dayanır:

• Karşılaştırma (Üstünlük Derecesi – 1. Derece): İki şey arasında kıyas yapılır. "Daha..." anlamına gelir.

• Kısa Karşılaştırma (2. Derece): Tek kelime hâline dönüşmüş kısa biçimiyle kullanılır.

• En Üstünlük (3. Derece): "En..." anlamı verir.

Bu yapılar konuşma dili ve yazı dilinde sıkça kullanılır. Özellikle kişileri, eşyaları, yerleri veya durumları karşılaştırmak için kullanılır.

Türkçesi	Temel Sıfat	1. Derece (Bolee + sıfat)	2. Derece (–ее son eki)	3. Derece (Самый + sıfat)
İyi	хороший	более хороший	лучше	самый хороший
Güzel	красивый	более красивый	красивее	самый красивый
Kötü	плохой	более плохой	хуже	самый плохой
Büyük	большой	более большой	больше	самый большой
Küçük	маленький	более маленький	меньше	самый маленький
Hızlı	быстрый	более быстрый	быстрее	самый быстрый
Yavaş	медленный	более медленный	медленнее	самый медленный
Zeki	умный	более умный	умнее	самый умный

1. Derece: более + sıfat

• Эта книга более интересная.

• Bu kitap daha ilginçtir.

• Он более умный, чем ты.

• O, senden daha zekidir.

2. Derece: –ее ile kısaltma

• Эта дорога короче.

• Bu yol daha kısadır.

• Сегодня теплее, чем вчера.

• Bugün, dünden daha sıcak.

• Он старше меня.

• O, benden daha yaşlı.

3. Derece: самый + sıfat

• Это самый красивый город.

• Bu, en güzel şehir.

• Она самая быстрая спортсменка.

• O, en hızlı kadın sporcudur.

• Самый важный вопрос — здоровье.

• En önemli konu sağlıktır

1. Derece: более + sıfat Yapısı

Rusçada iki şey arasında kıyaslama yaparken, “daha...” anlamını vermek için “более + sıfat” yapısı kullanılır. Bu yapı, özellikle kısa karşılaştırma formu olmayan sıfatlarla veya resmi/kitap dili gerektiren durumlarda tercih edilir.

Türkçedeki:

• "Bu kitap daha ilginçtir."

• "O, senden daha akıllı."gibi cümlelerin Rusça karşılıklarında genellikle более kullanılır.

Not: Her sıfatın kısa karşılaştırmalı (-ее) hâli olmayabilir. Bu gibi durumlarda более yapısı güvenli ve doğrudur.

Türkçesi	Temel Sıfat	1. Derece Yapısı	Anlamı
İyi	хороший	более хороший	daha iyi
Güzel	красивый	более красивый	daha güzel
Zeki	умный	более умный	daha zeki
İlginç	интересный	более интересный	daha ilginç
Uygun	удобный	более удобный	daha uygun/rahat
Karmaşık	сложный	более сложный	daha karmaşık
Önemli	важный	более важный	daha önemli
Güvenli	безопасный	более безопасный	daha güvenli

Kullanım Özellikleri

более her zaman sıfattan önce gelir.

Örn: более красивый, более удобный

Cümlede “...чем...” (–den, –dan anlamı) ile karşılaştırma yapılabilir.

Örn: Эта машина более дорогая, чем та.

"более" yapısı çoğu zaman daha resmi, yazılı anlatımlarda tercih edilir.

1. Derece Örnek Cümleler

Эта книга более интересная, чем та.

Bu kitap, şu kitaptan daha ilginç.

→ “Более интересная” yapısı, “daha ilginç” anlamı taşır. İki kitap kıyaslanır.

Новый телефон более удобный.

Yeni telefon daha kullanışlı.

→ “Удобный” (kullanışlı) sıfatı, “более” ile birlikte “daha kullanışlı” hâline gelir.

Этот метод более эффективный, чем предыдущий.

Bu yöntem, öncekinden daha etkilidir.

→ “Эффективный” sıfatı “более” ile birleşerek “daha etkili” olur.

Москва более дорогой город, чем Казань.

Moskova, Kazan’dan daha pahalı bir şehir.

→ “Дорогой” (pahalı) sıfatı, karşılaştırma amacıyla “более дорогой” şeklinde kullanılmıştır.

Она более уверенная в себе.

O, kendine daha çok güveniyor.

→ “Уверенная в себе” ifadesi “kendine güvenen” anlamındadır. “Более” eklenerek “daha çok güvenen” denmiştir.

Этот фильм более длинный, чем прошлый.

Bu film, öncekinden daha uzundur.

→ “Длинный” (uzun) sıfatı, “более” ile birlikte karşılaştırmalı bir anlam kazanır.

Современные автомобили более безопасные.

Modern arabalar daha güvenlidir.

→ “Безопасный” (güvenli) sıfatı, “более” ile pekiştirilmiştir. Genel bir kıyas içerir.

Его ответ был более вежливый.

Onun cevabı daha nazikti.

→ “Вежливый” (nazik) sıfatı, geçmiş zamanla birlikte “более” ile kullanılarak “daha nazik” anlamı verilmiştir.

2. Derece: –ее ile Kısaltma (Kısa Karşılaştırmalı Sıfatlar)

Rusçada bazı sık kullanılan sıfatların kısa ve özel bir karşılaştırma biçimi vardır. Bu yapı, -ее ya da bazı durumlarda düzensiz şekilde değişen hâliyle tek kelime olarak kullanılır. Türkçede “daha...” anlamını karşılar.

Bu yapı, özellikle gündelik konuşmalarda ve kısa ifadelerde çok yaygındır.

Yazı dilinde de doğal ve yerleşik sıfatlar için sıkça kullanılır.

Bu yapı, “более + sıfat” yapısına göre daha kısa ve yaygındır, ama sadece bazı sıfatlarda kullanılabilir.

Türkçesi	Temel Sıfat	Kısaltma (-ее Formu)	Anlamı
İyi	хороший	лучше	daha iyi
Kötü	плохой	хуже	daha kötü
Büyük	большой	больше	daha büyük
Küçük	маленький	меньше	daha küçük
Uzun	длинный	длиннее	daha uzun
Kısa	короткий	короче	daha kısa
Güzel	красивый	красивее	daha güzel
Hızlı	быстрый	быстрее	daha hızlı
Yavaş	медленный	медленнее	daha yavaş
Genç	молодой	моложе	daha genç
Yaşlı	старый	старше	daha yaşlı
Zeki	умный	умнее	daha zeki
Güçlü	сильный	сильнее	daha güçlü
Soğuk	холодный	холоднее	daha soğuk
Sıcak	тёплый	теплее	daha sıcak

Not: Her sıfatın bu kısa biçimi yoktur. Olmayanlarda “более + sıfat” kullanılır.

Kullanım Özellikleri

Bu kısa karşılaştırmalı sıfatlar çekimsizdir (yani eril/dişil/çoğul ayrımı yapılmaz).

Karşılaştırma yaparken çoğu zaman “чем” bağlacı kullanılır:

Он старше, чем я. → “O, benden daha yaşlı.”

Eğer bağlaç kullanılmazsa karşılaştırma bağlamdan anlaşılır:

Сегодня холоднее. → “Bugün daha soğuk.”

2. Derece –ее Ekli Sıfatlarla Örnek Cümleler

Этот ресторан лучше, чем тот.

Bu restoran, şundan daha iyi.

→ Burada “хороший” sıfatı “лучше” hâline dönüşmüş.

Сегодня погода хуже, чем вчера.

Bugün hava, dünden daha kötü.

→ “Плохой” sıfatı “хуже” olarak kısaltılmış.

Его квартира больше, чем моя.

Onun dairesi, benimkinden daha büyük.

→ “Большой” → “больше”

У него меньше свободного времени.

Onun daha az boş zamanı var.

→ “Маленький” → “меньше” (azlık/küçüklük kıyaslaması)

Новая дорога короче старой.

Yeni yol, eski olandan daha kısa.

→ “Короткий” → “короче”

Моя сестра моложе меня.

Kız kardeşim benden daha genç.

→ “Молодой” → “моложе”

Эта машина быстрее, чем та.

Bu araba, o arabadan daha hızlı.

→ “Быстрый” → “быстрее”

Этот поезд медленнее автобуса.

Bu tren, otobüsten daha yavaş.

→ “Медленный” → “медленнее”

Анна умнее своего брата.

Anna, erkek kardeşinden daha zeki.

→ “Умный” → “умнее”

Новая книга интереснее старой.

Yeni kitap, eski olandan daha ilginç.

→ “Интересный” → “интереснее”

3. Derece: самый + sıfat (En Üstünlük Derecesi)

Rusçada 3. derece sıfatlar, bir şeyin ya da bir kişinin grup içinde en üstün olduğunu belirtmek için kullanılır. Türkçedeki "en..." kalıbına karşılık gelir.

Bu yapıda kullanılan ana kalıp:

• самый + sıfat (eril)

• самая + sıfat (dişi)

• самое + sıfat (nötr)

• самые + sıfat (çoğul)

Nerede Kullanılır?

• İnsanlar, şehirler, objeler, fikirler arasında en iyi, en büyük, en güzel vb. ifadeleri belirtmek için.

• Genelde tekil bir varlık ya da grup içindeki en belirgin özellik vurgulanır.

Yalın Haliyle Kullanım Tablosu

Türkçesi	Temel Sıfat	3. Derece (самый + sıfat)
En iyi	хороший	самый хороший
En güzel	красивый	самый красивый
En kötü	плохой	самый плохой
En büyük	большой	самый большой
En küçük	маленький	самый маленький
En hızlı	быстрый	самый быстрый
En yavaş	медленный	самый медленный
En zeki	умный	самый умный
En pahalı	дорогой	самый дорогой
En ilginç	интересный	самый интересный

3. Derece: самый + sıfatlarla örnek cümleler

Это самый красивый город.

Bu, en güzel şehir.

→ "самый красивый" yapısı ile birden fazla şehir arasında en güzel olan belirtiliyor.

Он самый умный в классе.

O, sınıftaki en zeki kişidir.

→ "самый умный", “en zeki” anlamındadır. Grup içinde üstünlük gösterilir.

Это самый дорогой ресторан в Москве.

Bu, Moskova’daki en pahalı restorandır.

→ "самый дорогой" sıfatı, restoranın diğerlerinden daha da pahalı olduğunu ifade eder.

Моя сестра самая добрая.

Kız kardeşim en iyi kalplidir (en iyi kişidir).

→ Burada sıfat dişi olduğu için "самая" kullanılır.

Это самое интересное предложение.

Bu, en ilginç teklif.

→ Nötr isimle birlikte "самое интересное" kalıbı kullanılmıştır.

Они самые быстрые спортсмены.

Onlar, en hızlı sporculardır.

→ Çoğul isimle birlikte "самые" formu ve "быстрые" sıfatı kullanılmış.

Это была самая трудная задача.

Bu, en zor görevdi.

→ Geçmiş zamanla birlikte de bu yapı rahatlıkla kullanılabilir.

Санкт-Петербург — самый красивый город России.

St. Petersburg, Rusya’nın en güzel şehridir.

→ Yerler için yapılan karşılaştırmalarda çok sık kullanılır.

Notlar

“Самый” her zaman sıfattan önce gelir.

Cümlede genellikle karşılaştırılacak bir grup belirtilmese bile, en üstün olduğu ima edilir.

Самый çekime girer: eril (самый), dişi (самая), nötr (самое), çoğul (самые).

← Sıfatlarda 'Nasıl' Sorusu Kullanımı

Sıfatların En Üstünlük Derecesi